Bomen en boerderijen – het lijkt misschien een vanzelfsprekende combinatie, maar toch verdwijnen er op veel landbouwbedrijven steeds meer bomen. Bij Van Eigen Kweek kiezen we er bewust voor om wél bomen aan te planten. De afgelopen twee jaar hebben we veldesdoorns, zomereiken, hazelaars en knotwilgen geplant op onze boerderij. Niet alleen omdat we ze mooi vinden, maar vooral omdat ze bijdragen aan de bodemgezondheid, biodiversiteit en het welzijn van onze dieren.
In deze blog nemen we je mee in ons verhaal: waarom we bomen planten, welke keuzes we maken en wat dit betekent voor onze boerderij en de natuur.
Waarom bomen?
Bomen zijn zoveel meer dan alleen groen in het landschap. Ze vormen een cruciaal onderdeel van een gezond ecosysteem en hebben een directe invloed op de boerderij:
Onze Hereford-runderen, kippen en varkens brengen veel tijd buiten door. Tijdens warme zomerdagen zoeken ze natuurlijke schaduw op. Daarom hebben we gekozen om veldesdoorns en zomereiken te planten, zodat ze in de toekomst een mooie bomenrij vormen. Deze bomen zullen niet alleen voor verkoeling zorgen, maar ook als windbrekers fungeren.
Knotwilgen spelen hierin ook een rol. Ze groeien snel en hun dikke stammen en bladeren bieden beschutting tegen de zon en wind.
Een gezonde bodem is de basis van een goed landbouwsysteem. Bomen, en al zeker knotwilgen, spelen hierbij een grote rol:
✔️ Betere waterinfiltratie, waardoor regen niet oppervlakkig blijft staan.
✔️ Losse, luchtige bodemstructuur, ideaal voor plantengroei en gewassen.
✔️ Ondersteuning van bodemleven, zoals wormen en schimmels die bijdragen aan vruchtbaarheid.
Wormen zijn een teken van een gezonde bodem en we zien er steeds meer in de bodem van onze percelen. Ze helpen organisch materiaal af te breken en zorgen ervoor dat voedingsstoffen beschikbaar komen voor planten en gewassen.
Bomen trekken insecten, vogels en kleine zoogdieren aan. De hazelaars bieden in de toekomst voedsel voor vogels en andere dieren, terwijl de zomereiken en veldesdoorns een schuilplaats vormen voor nuttige insecten zoals lieveheersbeestjes en bestuivers zoals bijen.
Daarnaast hebben we hazelaars geplant als extra windbuffer, wat niet alleen bescherming biedt aan onze dieren en gewassen, maar ook de bodem beschermt tegen uitdroging en erosie.
Knotwilgen spelen een extra belangrijke rol in biodiversiteit. De holle stammen en takken bieden nestgelegenheid voor vogels, en in het voorjaar bloeien ze vroeg, waardoor ze een cruciale voedselbron vormen voor bijen en hommels.
Knotwilgen staan vaak langs sloten en beken en werken als een natuurlijke waterbuffer. Ze nemen veel water op en helpen zo wateroverlast te verminderen. Tegelijkertijd houden ze de grond vochtig tijdens drogere periodes.
Daarnaast gebruiken we het snoeiafval van de knotwilgen om houtsnippers te maken. Deze houtsnippers worden verspreid over de bodem om de bodemkwaliteit te verrijken en koolstof vast te leggen in de grond. Op deze manier dragen de knotwilgen niet alleen bij aan biodiversiteit en waterbeheer, maar ook aan een gezonde, vruchtbare bodem.
Klimaatverandering is een uitdaging voor de landbouw. Door bomen te planten, helpen we CO2 uit de lucht te halen en vast te leggen in hout en wortels. Knotwilgen groeien snel en kunnen daardoor veel CO2 opslaan in een korte tijd.
Welke bomen hebben we geplant?
Veldesdoorn (Acer campestre) – een sterke en karaktervolle bomenrij
We hebben gekozen voor veldesdoorns als bomenrij langs onze weilanden. Deze inheemse bomen groeien goed op verschillende bodems, zijn bestand tegen droogte en vormen op termijn een prachtige rij die zowel de dieren als het landschap ten goede komt.
Zomereik (Quercus robur) – robuust en oersterk
De zomereik is een echte overlever en kan honderden jaren oud worden. Hij biedt een schuilplaats voor talloze insecten en vogels en is door zijn diepe wortels ideaal voor het versterken van de bodemstructuur.
Hazelaar (Corylus avellana) – voedsel en windbeschutting
Hazelaars groeien snel en bieden beschutting voor vogels en kleine dieren. Op termijn zullen ze ook hazelnoten produceren, een extra voedselbron voor de natuur. Daarnaast fungeren ze als windbuffer, wat belangrijk is voor de bescherming van onze percelen en dieren.
Knotwilgen (Salix alba) – onmisbaar in het boerenlandschap
Knotwilgen hebben we geplant langs slootkanten en drassige delen van onze boerderij. Ze zijn ideaal voor waterbeheer, biodiversiteit en bodemverbetering. De houtsnippers gebruiken we om de bodemkwaliteit te verrijken en koolstof vast te leggen.
De invloed op de bodem en wormen
Sinds we meer bomen planten en onze grond op een natuurlijke manier beheren, zien we een toename van regenwormen. Wormen zijn ontzettend belangrijk voor een vruchtbare bodem. Ze:
✔️ Maken tunnels in de grond, waardoor lucht en water beter doordringen.
✔️ Breken organisch materiaal af en maken voedingsstoffen beschikbaar voor planten.
✔️ Dragen bij aan een stabiele en gezonde bodemstructuur.
Wat betekent dit voor de toekomst van de boerderij?
Over een paar jaar zullen de veldesdoorns een dichte, statige bomenrij vormen, de zomereiken majestueuze schaduwplekken bieden, de hazelaars hun eerste noten dragen en de knotwilgen robuuste, levendige knooppunten van biodiversiteit worden.
Willen we in de toekomst nog meer bomen en struiken aanplanten? Ja hoor, heel zeker! Zo blijven we bouwen aan een duurzame boerderij met een gezonde bodem en een rijke biodiversiteit.
Vele groeten van op de boerderij!
Boer Benny
Ik ben Sarah. Welkom op mijn blog! Hier schrijf ik neer wat voor lekkers ik maak in mijn boerderijkeuken, wat ik kweek in mijn moes- en kruidentuin en hoe ons leven eruit ziet op de boerderij. Op deze manier hopen we dat ook jij even kan meegenieten van ons leven op het platteland!